Joulusauna, czyli wigilijna sauna

©"Maikki" Maija-Liisa Parkkila

Dzisiaj opowiem wam o jednej z najbardziej lubianych tradycji bożonarodzeniowych w Finlandii, czyli o świątecznej saunie fin. joulusauna.

fin. joulu - Boże Narodzenie

fin. sauna - to sauna ;-) czyli z pewnością jedno z najbardziej znanych na całym świecie fińskich słów

Finlandia zazwyczaj kojarzy się zimowo - św. Mikołaj, mrozy, skoki narciarskie i sauna właśnie. Joulusauna w kraju milionów saun wydaje się wręcz obowiązkiem.
To wyjątkowo przyjemna i bardzo chętnie kultywowana tradycja bożonarodzeniowa. Zaryzykuję stwierdzenie, że Boże Narodzenie w Finlandii zaczynało (zaczyna) się od wizyty w saunie. Kąpiel w saunie pozwalała przygotować się na święta zarówno pod względem cielesnym jak i duchowym.

© https://yle.fi/aihe/sites/aihe/files/migrated/akuutti_ohjelmat/u3568/joulusauna_03.jpg

Joulusauna była bardzo wyczekiwana, nagrzewano ją nawet już w nocy, tak aby w ciągu dnia wszyscy zdążyli się "wysaunować". Według podań ludowych, 24.12. wieczorem, czyli już od zachodu słońca, w saunie nie powinien przebywać nikt z domowników, aby zrobić miejsce dla tzw. "näkymätön väki"(dosłownie niewidzialni ludzie), czyli duchów poprzednich "użytkowników" sauny. W czasie wigilijnego saunowania pije się glögi lub jouluolut, czyli świąteczne ciemne piwo o korzennym smaku. Sauny świąteczne są organizowane również w saunach publicznych, czy wspólnych saunach najczęściej w blokach. Wspólne sauny mają najczęściej wyznaczony czas dla kobiet i mężczyzn, są one otwarte przez wiele godzin i można przyjść kiedy ma się na to ochotę.

© https://www.suomela.fi/joulusauna-vanha-suomalainen-perinne-nailla-vinkeilla-tunnelmaa-joulusaunaan/ 

W czasie saunowania powinno być cicho, ale w czasie wigilijnego saunowania szczególnie. Wierzono bowiem, że całkowita cisza sprawia, że w lecie następnego roku będzie mniej komarów.  Według innych podań - głośne zachowanie w saunie może sprowadzić na nas klątwy lub nieszczęścia. Należy również pamiętać, że sauny mają swoich mieszkańców, czasami są to "dobre duszki", czasami nie. Mitologiczne postacie jak haltija lub saunatonttu (postać w czapce na zdjęciu poniżej) mogą nam pomóc, albo bardzo przeszkodzić, dlatego musimy na nie uważać.

Dopiero po saunie można zasiąść do kolacji, która podobnie jak polska wigilja jest bardzo obfita. Spis potraw świątecznych znajdziecie tutaj.

Świąteczna sauna pachnie dymem i dziegciem dodawanymi w postaci olejków eterycznych do wody, którą polewa się rozgrzane kamienie.
Sauny znajdujące się nad jeziorami przy pięknej zimowej pogodzie wyglądają wręcz magicznie, a dróżki prowadzące do nich są zawsze pięknie oświetlone lampionami, również własnoręcznie zrobionymi lampionami ze śnieżek lub lodu.

©https://www.hawkhill.fi/blogi/tunnelmallinen-jaalyhty - tutaj też możecie zobaczyć jak łatwo je zrobić

©http://apinalandia.blogspot.com/2011/01/

Jeżeli chcecie dowiedzieć się czegoś więcej na temat samego saunowania, tutaj mam dla was garść informacji.

Jak możecie zobaczyć poniżej, joulusauna nawet trafiła na świąteczny znaczek pocztowy w 1977 roku. Nie znalazłam lepszego zdjęcia, ale zwróćcie uwagę na ten budynek po lewej stronie z otwartymi drzwiami.

Jeżeli jesteście teraz w Helsinkach i chcecie spróbować świątecznej sauny w wyjątkowym miejscu, to nie ma problemu. Na jarmarku bożonarodzeniowym w centrum Helsinek czeka na was joulusauna :-)

© https://www.sauna.fi/2016/11/helsingin-torikortteleiden-joulusauna-lampiaa-taas-9-22-12/

Jeżeli chcecie się dowiedzieć więcej na temat świąt Bożego Narodzenia, to zapraszam tutaj.